Saskia was bang voor IVF

De grootste wens van Saskia en haar man Gijs was een baby. Maar de IVF die daar uiteindelijk voor nodig was, leek haar doodeng. Na gesprekken met een maatschappelijk werkster en maandenlang twijfelen, stapte ze over haar angst heen.

Tekst: Ingeborg Hoogsteen / Foto: Cristel Brouwer

Saskia: ‘In die vijf jaar dat ik maar niet zwanger raakte, zijn er momenten geweest dat ik huilend en in paniek op de grond zat omdat ik niet meer wist hoe het verder moest. Soms dacht ik zeker te weten dat het niet gelukt was, maar bleef ik toch stiekem hoop houden. Als ik dan inderdaad niet zwanger bleek, ging ik gewoon door met alles en was ik ‘mijn vrolijke zelf’. Maar de klap kwam altijd.

Ik kon zó verdrietig zijn en had het zwaar als er wéér iemand in onze omgeving zwanger was. Ik dacht veel na over de toekomst. Ik raakte ervan overtuigd dat wij nooit vader en moeder zouden worden. In ons huis zou nooit een kindje van ons slapen. En wie zou er later bij mij op bezoek komen als ik in het bejaardentehuis zou zitten? Toen het ernaar uitzag dat IVF onze enige optie was, voelde ik me voor het blok gezet. Ik was bang voor IVF, maar ik wilde ook zó graag een kind.’

Veel angstmomenten
‘Nadat we een jaar tevergeefs hadden geprobeerd om zwanger te raken, kwamen Gijs en ik in het ziekenhuis terecht. Ik hoopte dat de artsen zouden weten waarom ik niet zwanger werd. Maar uit de onderzoeken bleek dat er niks mis was. We moesten over een half jaar terugkomen. De kans dat ik spontaan zwanger zou worden, was volgens hen namelijk groter dan met kunstgrepen. Na dat half jaar zei de arts-assistent eigenlijk weinig meer dan dat we over zes maanden maar weer moesten terugkomen. Gijs reageerde geïrriteerd en ging in discussie met de arts. Die verwees ons daarop door naar maatschappelijk werk.

Dat pakte goed uit: de maatschappelijk werkster, gespecialiseerd in vruchtbaarheidsproblemen, heeft ons het hele traject bijgestaan. Toen we voor de derde keer in het ziekenhuis kwamen, stelde de arts-assistent een kijkoperatie aan mijn buik voor, om uit te sluiten dat ik bijvoorbeeld verklevingen of een verstopte eileider had. Ik zag daar erg tegenop. Ik was bang voor de narcose, voor het wachten voor de operatie en voor het helemaal alleen liggen op de uitslaapkamer. En voor het ziek zijn en de napijn. Maar vooral was ik bang voor de uitslag: wat als we geen kinderen konden krijgen? Maar als het moest, dan moest het. Met de maatschappelijk werkster sprak ik over mijn angsten en zij leidde ons rond op de ope-ratieafdeling zodat ik misschien wat minder bang zou worden.

De dag voor de operatie was ik er na heel veel angstmomen-ten klaar voor. En toen belde de arts: het hele circus ging niet door. Er was een spoedgeval tussen gekomen. Ik ging helemaal over de rooie. We belden de maatschappelijk werkster met de vraag of zij iets kon doen. Via haar kwamen we bij de stafarts, een professor, terecht. Hij stelde voor om in plaats van een kijkoperatie drie IUI-behandelingen te doen. Daarna konden we altijd nog kiezen voor een kijkoperatie. Alle stress was dus voor niets geweest. En we hadden nu in ieder geval iets positiefs om naar uit te kijken.’

Geen held
‘Na de drie IUI-behandelingen was ik nog steeds niet zwanger en moest ik opnieuw nadenken over die kijkoperatie. Ik durf-de echt niet. Maar na maanden van wikken en wegen vond ik dat ik het maar gewoon moest doen. Zo schoten we ook niets op. De ingreep was niet leuk, maar niet zo erg als ik me had voorgesteld. Tijdens die operatie werd niks gevonden. Artsen noemden het onbegrepen verminderde vruchtbaarheid.

Hierna volgden nog drie IUI-behandelingen. Toen de zesde IUI-behandeling dichterbij kwam, begon ik angstig te worden. Ik had altijd gezegd dat ik geen IVF ging doen. Ik durfde dat niet. Punt. Ik zag vooral op tegen de punctie: je ligt daar maar en je weet dat het zeer gaat doen. Ik ben geen held en heb ook moeite om de controle uit handen te geven. Er zijn altijd mensen die dan zeggen: ‘Je moet het er maar voor over hebben’ of ‘Een bevalling doet ook pijn’. Klopt, maar bij een bevalling krijg je er een baby voor terug en bij IVF moet je dat nog maar afwachten.

Maar nu zag het er niet goed uit; als die laatste IUI-behandeling ook niet goed zou gaan, waren we aangewezen op IVF. Mijn man liet de beslissing aan mij. Ik was immers degene die het allemaal moest ondergaan. Als ik zou kiezen om ervoor te gaan, stond hij achter me. Wilde ik het niet, dan was dat ook goed. Hij stond anders in onze kinderwens dan ik. Gijs is tien jaar ouder dan ik en voordat hij mij leerde kennen, was hij lang vrijgezel. Hij had zich er toen al bij neergelegd dat hij geen vader zou worden.’

Superblij
‘Hoewel ik het nog steeds eng vond en erg bang was, koos ik uiteindelijk toch voor IVF. Net als bij de kijkoperatie heb ik net zolang gewacht tot ik er helemaal aan toe was. Ik had achteraf niet eerder met IVF willen of kunnen beginnen. Dit was het juiste moment voor mij.

De weken na de terugplaatsing voelde het alsof ik ongesteld moest worden en had ik buik- en hoofdpijn. Ik was ervan overtuigd dat het weer niet was gelukt. Toen ik toch zwanger bleek te zijn, geloofde ik het eerst niet. Die dag, en ook de dagen erna, leefde ik in een roes. We waren superblij, maar konden het ons ook amper voorstellen. Ik wilde eerst de eerste echo afwachten, toen de tweede.

Vanaf dat moment lukte het me om van mijn zwangerschap te genieten, die verder goed verliep. Onze toekomst zag er ineens anders uit. Op Kerstavond hebben we met een hapje en een drankje heerlijk zitten mijmeren over hoe we alles in huis gingen veranderen.’

Mooi en geweldig
‘Als ik nu naar Emma kijk, ben ik zo blij dat ik het er allemaal voor over heb gehad. Of IVF nu echt zo erg was als ik had verwacht, weet ik eigenlijk niet. Het aanprikken van de follikels deed flink zeer, maar tussendoor kon ik nog naar muziek luisteren en met de arts, de verpleegkundige en Gijs praten.

Meteen na de punctie zei ik dat ik het zó nog eens zou doen. Maar ik was toen wel behoorlijk onder invloed van een morfineachtig iets en een pilletje waar ik rustig van werd.

Maar hoe mooi en geweldig het ook allemaal is, ik kan de afgelopen vijf jaar niet vergeten. Alles wat er gebeurd is, heeft me veranderd. Ik ben sterker geworden en de relatie tussen Gijs en mij is hechter geworden. Ook neem ik alles voor minder vanzelfsprekend aan. Hoezo, je ‘neemt’ een kind? Je gaat zien of je er een krijgt!

Ik ben me ook erg bewust van mijn oud-lotgenoten. Toen ik bijvoorbeeld met de Blije Doos over straat liep, realiseerde ik me dat er vrouwen zouden kunnen zijn voor wie die aanblik confronterend was. Ik had daar zelf in ieder geval altijd veel last van.

Ik ben er nog niet uit of ik nog een keer IVF wil doen voor een eventueel broertje of zusje voor Emma. Misschien raak ik straks ook wel spontaan zwanger. Uit de eerste IVF-behandeling zijn drie embryo’s ontstaan. Eentje is Emma. De andere twee zitten nog in de vriezer. Ik denk er regelmatig over na wat we daarmee moeten doen. Terugplaatsen, aan de wetenschap doneren, laten vernietigen of ophalen en in de tuin begraven? We willen er niet te veel over nadenken. Als we er lang bij stilstaan dat die embryo’s ‘het begin van een kindje’ kunnen zijn, hangt er een te grote emotionele lading omheen. Dat willen we niet.

We gaan er pas weer over nadenken als we zover zijn om er eventueel eentje terug te laten plaatsen. Tot die tijd genie- ten we van elk moment met Emma, zelfs al is dat midden in de nacht. Toen we niet zwanger werden, zeiden vrienden met kinderen weleens: ‘Maar jullie kunnen lekker uitslapen of lekker samen op vakantie.’ Ik zei dan dat ik er alles voor over had om maar niet te kunnen uitslapen of niet samen op vakantie te kunnen gaan. Dat vind ik nu nog steeds.’

Dit artikel verscheen eerder in Uitgerekend Jij nr. 1, 2013.