Embryo’s invriezen op dag 5

Anderhalf jaar geleden is het Radboudumc als eerste IVF-kliniek in Nederland overgegaan tot het invriezen van overgebleven embryo’s uit een IVF-behandeling op dag 5 in plaats van op dag 3. Dr. Kathrin Fleischer licht deze keuze toe.

Tekst: Denise Hilhorst

‘Wij zijn overgestapt van het invriezen op dag 3 naar dag 5 omdat wij onze zwangerschapscijfers na cryo-terugplaatsing wilden verbeteren. Daarnaast hebben wij een ander kweekmedium gekozen en zijn wij van slow freezing op vitrificatie overgegaan. Wij zien nu betere resultaten na cryo-terugplaatsing ,’ vertelt Kathrin Fleischer, hoofd van de afdeling Voortplantingsgeneeskunde van het Radboudumc. ‘Bovendien is het volgens ons efficiënter. Met het invriezen op dag 3 vries je weliswaar meer embryo’s in dan op dag 5, maar het duurt langer voordat je alle embryo’s terug hebt geplaatst en het zwangerschapspercentage per terugplaatsing was in onze kliniek lager dan met het huidige “dag 5 beleid”. Onze cryo-cijfers zijn het afgelopen jaar duidelijk verbeterd; onze patiënten worden sneller zwanger. Omdat we ook nog met cryo’s werken die in de voorgaande jaren volgens het oude dag 3 beleid zijn ingevroren, verwachten we dat de cijfers verder toenemen als wij alleen nog dag 5 terugplaatsingen doen.’

Minder lang bezig
‘Op dag 3 plaatsen wij één of twee verse embryo’s terug,’ vervolgt Fleischer. ‘Vervolgens beoordelen wij op dag 5 hoe de overige embryo’s zich hebben ontwikkeld en de embryo’s die zich goed hebben ontwikkeld  vriezen we in. Embryo’s worden door de microscoop op morfologische – dus uiterlijke – en morfokinetische kenmerken beoordeeld. Morfokinetische kenmerken beschrijven het tempo waarmee een embryo zich ontwikkelt. In de beroepsgroep zijn daar criteria voor vastgesteld, maar we weten ook uit onderzoek dat de beoordeling tussen twee personen kan verschillen. Onze huidige criteria vertellen niet alles over de embryokwaliteit. Embryo’s die wij op dag 3 beoordelen als niet goed genoeg om in te vriezen, ontwikkelen zich soms toch tot een mooi embryo op dag 5 en zijn wel in te vriezen. Wij denken dat met het in kweek houden tot dag 5 alle embryo’s afvallen die het bij een dag 3 terugplaatsing niet hadden gered om in te nestelen. Deze selectie zou het hogere zwangerschapspercentage na een dag 5 terugplaatsing kunnen verklaren. Omdat er minder cryo embryo’s zijn heb je minder terugplaatsingen. Het voordeel dat wij hierin zien is dat je minder lang bezig bent, maar wel per terugplaatsing een grotere kans hebt dat je zwanger raakt. De leeftijd van de vrouw speelt een belangrijke rol bij het zwanger worden, dus hoe sneller het gaat, hoe beter.’

Lees ook: Alle embryo’s invriezen

Gevolgen op de lange termijn
In het buitenland wordt er op veel plekken al op dag 5 ingevroren. In Nederland niet, weet Fleischer. ‘Dit komt omdat men in Nederland nog niet overtuigd is dat dit beleid echt beter is. Grootschalige, goed opgezette studies ontbreken. Uit een bundeling van de onderzoeken die het terugplaatsen van verse en ingevroren embryo’s op dag 3 of 5 met elkaar vergelijken blijkt een voordeel voor het dag 5 beleid voor de verse terugplaatsingen. Als je de zwangerschappen die uit cryo-terugplaatsingen voortkomen erbij optelt lijkt er geen verschil meer te zijn tussen het dag 3 en het dag 5 beleid.  Maar de bewijskracht is zwak doordat de studies in vele opzichten van elkaar verschillen. Hierbij moet je denken aan bijvoorbeeld verschillen in invriestechniek en kweekmedia. Ook weten we nog niet goed genoeg wat de korte en lange termijn uitkomsten voor de kinderen zijn, zoals verschillen in geboortegewicht, in de kans op vroeggeboorte of in de gezondheid van de kinderen. Die twee extra dagen buiten de baarmoeder zouden daarin echt een verschil kunnen maken. Als je wilt weten wat de gevolgen op de lange termijn zijn, moet je kinderen volgen tot de volwassen leeftijd. Die gegevens zijn nog niet beschikbaar, ook omdat de dag 5 techniek nog niet zo lang bestaat. Grote, langdurige studies ontbreken, maar de studies die er zijn, zijn geruststellend. Met de kanttekening dat het studies zijn, die niet verder kijken dan tot maximaal drie maanden na de geboorte.’

Vers terugplaatsen op dag 3
Fleischer benadrukt dat ze in het Radboudumc voor verse embryo’s nog steeds kiezen voor de gangbare, vertrouwde route. ‘Die plaatsen we nog terug op dag 3. In Nederland wordt dit als veilig beschouwd. Verse embryo’s terugplaatsen op dag 5 gebeurt wel in het buitenland. De gegevens die daarover bekend zijn, lijken geruststellend. De kans op een zwangerschap lijkt groter, alhoewel een bundeling van de gegevens uit meerdere studies laat zien dat de bewijskracht laag is. Het is nodig om meer onderzoek op dit front te verrichten. Bovendien kun je dit beleid niet bij iedereen toepassen, want sommige mensen hebben nooit een embryo dat het redt tot dag 5. Die zouden dan dus ook nooit een terugplaatsing krijgen. Maar dat een embryo het niet redt tot dag 5 hoeft niet te betekenen dat het embryo geen enkele kans maakte. Om uitspraken over de verschillen in dag 3 en dag 5 terugplaatsingen te kunnen doen, zou er eerst een goed opgezet, groot onderzoek moeten worden gedaan.’

Waardeer dit artikel!

Dit artikel las je gratis. Vond je het artikel de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten zien door een kleine bijdrage te doen. Als veel lezers dit doen, kunnen wij artikelen blijven schrijven over vruchtbaarheidsproblemen.

[paytium name=”Eenmalige donatie Denise Hilhorst” description=”Waardering artikel Denise Hilhorst”] [paytium_dropdown label=”Ik waardeer met” options=”1,50/2,50/5/10″ options_are_amounts=”true” /] [paytium_total label=”Mijn gekozen waardering” /] [/paytium]