Wat is het effect van IVF op het kind?

Dankzij IVF heb ik een dochter van inmiddels vier jaar oud. Ze is gezond, maar toch vraag ik me regelmatig af wat mijn keuze voor het medische traject voor haar betekent.Zo ben ik bang dat mijn dochter op haar beurt straks ook last zal hebben van vruchtbaarheidsproblemen door PCOS, een aandoening die ik zelf heb. Nu ben ik benieuwd naar resultaten van (recente) onderzoeken naar gezondheidseffecten van IVF op IVF-kinderen. Ook wil ik weten of in die onderzoeken onderscheid wordt gemaakt tussen de verschillende problemen die aanleiding zijn voor een IVF-behandeling.

Fertiliteitsarts Frederika Prak: “Over de hele wereld zijn inmiddels zo’n 5 miljoen kinderen geboren door middel van IVF/ICSI. Er zijn dan ook vele publicaties te vinden over de gezondheid van deze kinderen.”

Keuze voor factoren
“De uitkomsten van de verschillende studies spreken elkaar soms tegen. Dat kan komen doordat de keuze over hoeveel en welke factoren worden meegenomen van onderzoek tot onderzoek verschilt. Ook speelt een rol of gebruik wordt gemaakt van bestaande of nieuw te verzamelen data. Voor wat de keuze voor factoren in een IVF-gezondheidsonderzoek betreft betekent dit dat er niet altijd duidelijk rekening wordt gehouden met andere factoren waarvan bekend is dat ze ook gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van kinderen. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld leeftijd, rookgedrag, (over)gewicht en medicatiegebruik van de ouders. Daarnaast speelt een rol of het kind een éénling is of deel uitmaakt van een meerling. In de onderzoeken wordt ook vaak geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende gezondheidsproblemen die aanleiding zijn voor de IVF, ook de gebruikte medicatie wordt niet altijd vermeld. In de studies wordt soms, maar niet altijd, een onderscheid gemaakt tussen kinderen die geboren zijn na IVF, na ICSI, of na de terugplaatsing van ingevroren embryo’s.”

Wat weten we op dit moment?
“Kinderen ontstaan na IVF/ICSI worden iets vaker te vroeg geboren en zijn bij de geboorte gemiddeld lichter dan baby’s die op de natuurlijke manier verwekt zijn. Op ongeveer tweejarige leeftijd hebben ze dit weer ingehaald en uiteindelijk komen ze gemiddeld op dezelfde leeftijd in de pubertijd als kinderen na een natuurlijk ontstane zwangerschap. Kinderen geboren na IVF (of na terugplaatsing van een ingevroren embryo) hebben geen verhoogd risico op aangeboren afwijkingen, in tegenstelling tot kinderen die geboren zijn na ICSI. Het betreft een toename van ongeveer 15% ten opzichte van de kans bij natuurlijk ontstane kinderen, dus het uiteindelijke risico blijft klein. Het is echter niet duidelijk of dit effect veroorzaakt wordt door de ICSI-procedure op zich, of dat erfelijke factoren (die mogelijk ook de reden voor de ICSI-behandeling waren) hierbij een rol spelen.”

Wat is nog niet zeker?
“Er is gesuggereerd dat IVF-kinderen een verhoogd risico op zeldzame vormen van kanker zouden hebben, maar om dit wetenschappelijk te bewijzen zijn eerst meer studies nodig, de voorlopige cijfers hierover zijn geruststellend. Zeer recent is ook gesuggereerd dat IVF-kinderen op latere leeftijd meer risico zouden hebben op hoge bloeddruk en suikerziekte, en dit is zeker iets wat in de toekomst verder uitgezocht moet worden.”

Conclusie
“Hoewel er dus nog veel onbekend is moeten we vooral niet vergeten dat de meeste IVF-baby’s gewoon gezond zijn. En tot een ieders grote opluchting bleek de eerste IVF-baby zelf wel vruchtbaar: ze heeft inmiddels via de natuurlijke weg kinderen gekregen.”